در مناطق مختلف ایران، خوراکی‌ها و غذاهایی وجود دارد که خاص آن منطقه بوده و در اغلب موارد، بر اساس سنت‌های شکل گرفته و برای مصرف، طبخ می‌شود. به عنوان مثال، غذاها و خوراکی‌های مختلفی وجود دارد که به مناسبت برگزاری مراسم‌های مذهبی در نقاط مختلف ایران طبخ می‌شود. مراسم‌هایی مانند افطاری ماه رمضان و یا نذری‌های ماه محرم و صفر از جمله مواردی هستند که برای آن‌ها غذاهای سنتی پخته شده و بوسیله آن، از شرکت‌کنندگان در آن مراسم پذیرایی می‌شود.
یکی از این خوراکی‌ها که در بین ایرانیان بسیار محبوب است و به عنوان یک دسر شناخته می‌شود، حلوا است که معمولاً برای مراسم عزاداری طبخ شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد. در مناطق مختلف ایران، بنا به سنت‌ها، انواع حلوا وجود دارد که یکی از آن‌ها حلوای اوماج است که در ادامه با آن و طرز تهیه آن آشنا خواهیم شد.
حلوای اوماج چیست؟
اوماج حلواسی یا حلوای اوماج، همان‌طور که از نام آن می‌توان حدس زد، خوراکی مربوط به دیار آذربایجان است. این حلوا، در اصل حلوای سنتی شهر اردبیل است که معمولاً برای مراسم مذهبی ماه محرم، رمضان، مراسم عزاداری و حتی مصرف خانگی پخته می‌شود. این حلوای سنتی به غیر از اردبیل، در سایر شهرهای منطقه آذربایجان مانند شهرهای استان آذربایجان شرقی و غربی و زنجان، یکی از خوراکی‌های مرسوم و پرطرفدار است. حتی حلوا در این شهرها به عنوان سوغاتی محسوب شده و بسیاری از مسافران، آن را به‌عنوان سوغاتی خریداری می‌کنند. این حلوای خوشمزه و لذیذ، طرز تهیه بسیار ساده‌ای دارد. در ادامه با طرز تهیه حلوای سنتی اوماج آشنا می‌شویم. شما می‌توانید با توجه به سلیقه خود، از طرز تهیه حلوا ساده بدون زعفران یا با زعفران، یا طرز تهیه حلوا با کره یا روغن، استفاده کنید.
طرز تهیه حلوای اوماج
تهیه این حلوای خوشمزه و لذیذ، چند مرحله دارد که اگر مراحل به دقت انجام شوند، به سادگی یک حلوای اوماج خوشمزه و مجلسی تهیه می‌شود.
- مرحله اول: مانند طرز پخت اکثر حلواها؛ برای این حلوا نیز نیاز به تهیه شربت است. برای درست کردن شربت معمولاً از آب و شکر استفاده می‌شود. این مخلوط را به قدری روی حرارت قرار می‌دهند تا شکر در آب حل شود و یک محلول آب و شکر داغ به دست آید. اگر تعداد کالری حلوا برایتان مهم است یا به هر دلیل، دوست ندارید که از شکر در آماده کردن شربت استفاده کنید، می‌توانید شیره انگور را جایگزین کنید و حلوای اوماج با شیره انگور را تهیه کنید که هم مقوی است و هم طعم بسیار خوبی دارد.
- مرحله دوم: در این مرحله نوبت به آماده کردن آرد می‌رسد. در طرز تهیه حلوا با آرد سفید، برای از بین بردن ناخالصی‌ها و یکدست شدن آرد، آن را دو یا سه بار الک می‌کنند. ازآنجایی‌که حلوای اوماج سنتی با زردچوبه پخته می‌شود، باید آن را به آرد الک شده اضافه کرد تا آرد آماده مرحله بعدی باشد. اگر ذائقه شما با زردچوبه سازگاری ندارد، می‌توانید از زعفران به جای آن استفاده کنید که عطر و طعم بسیار خوبی ایجاد می‌کند.
- مرحله سوم: در فرایند پخت حلوای اوماج با شیر، پس از آماده کردن ترکیب آرد و زردچوبه (یا زعفران)، آن را بر روی یک سینی بزرگ پهن کرده و شیر را به وسیله اسپری روی آرد می‌پاشند. در همین حین، آرد و شیر باید باهم ترکیب شوند. اسپری کردن شیر بر روی آرد، باید تا زمانی ادامه پیدا کند که ترکیب شیر و آرد به شکل خرده‌های نان در بیاید. به این حالتی که برای ترکیب شیر و آرد به وجود می‌آید و به‌اصطلاح آرد گلوله گلوله می‌شود، اوماج گفته می‌شود. بعد از شکل گرفتن آرد به حالت اوماج، آن را برای مدت زمان حدود 45 دقیقه در سینی قرار داده و اجازه می‌دهند تا کاملاً خشک شود.
- مرحله چهارم: در این مرحله از پخت حلوای اوماج، پس از اینکه اوماج‌ها کاملا خشک شدند، آن‌ها را به وسیله یک دستگاه مخلوط کن به حالت کاملاً ریز و یکدست در می‌آورند. سپس اوماج‌های ریز و یکدست شده را در داخل ماهیتابه با روغن داغ ریخته و در حدود 10 دقیقه، بر روی حرارت ملایم قرار داده و هم می‌زنند. بهترین شکل حلوای اوماج این است که رنگ آن طلایی باشد، که در غیر این صورت، با حلوایی سفت و خشک شده مواجه خواهید شد. بعد از گذشت این مدت زمان، حرارت را کم کرده و شربتی که در مرحله اول آماده شده بود را به آن اضافه می‌کنند. پس از اضافه شدن شربت، مخلوط به‌دست‌آمده را تا زمانی که حلوا به اصطلاح جمع شود، هم می‌زنند.
نکته مهم در مورد تهیه حلوای اوماج این است که اگر اضافه کردن زردچوبه با ذائقه شما سازگار نیست و می‌خواهید زعفران را جایگزین آن کنید، در مرحله چهارم و پس از اضافه کردن شربت، زعفران دم کرده را به همراه گلاب یا هل که سلیقه‌ای است، به آن اضافه کنید. اضافه کردن زعفران باعث کمی تیره شدن رنگ حلوا می‌شود که مشکلی ندارد.
طرز تهیه حلوای اوماج مجلسی، به این صورت است که حلوای اوماج آماده شده باید دم بکشد. برای تهیه حلوای مجلسی در مرحله چهارم پس از جمع شدن حلوا، آن را به مدت 1 ساعت بر روی شعله ملایم قرار می‌دهند و اجازه می‌دهند که حلوا دم بکشد و برای جلوگیری از ته‌گرفتن حلوا، هر ده دقیقه آن را هم می‌زنند.
